کاربرد سرامیک در مجسمه سازی

سرامیک در مجسمه سازی چه کاربردهایی دارد

سرامیک چیست؟

سرامیک هنری از دیرباز تاکنون. کهن ترین خاطرات بصری ما همواره آغشته و مملو است از این متریال دیرینه. رنگ و بوی گل در سرتاسر تاریخ و ذهن جمعی ما حضور دارد. از ظروف سیلیک تا جدیدترین دستاوردهای دستی هنرمندان امروز. همواره گل از اولین موادی است که دستان ما میتواند از ان شاهکارها بیافریند. امروزه میتوانیم بگوییم با تمام پیچیدگی های تکنولوژیک و پیدا شدن مواد و متریال جدید هنوز هم گل و آثار ساخته شده از سرامیک جایگاه خود را نه تنها از دست نداده بلکه با ظهور هنر مدرن و دوران پست مدرن و بازگشت اهالی هنر و مدرمان به گذشته، جایگاهش احیا شده و حضوری پررنگ تر از فضاهای خانگی پیدا کرده. بلی ، گل از آغاز کودکی و از ساده ترین اشکال و فرم ها که با بازی های کودکانه مان می سازیم و تا پیچیده ترین فرم های بصری و بیان جدید هنری، حضور دارد.

انرژی دست و روحمان را پذیراست تا با فرمی که با دست هایمان به آن می دهیم باری دیگر پا به دنیا نهد. با ظهور عصر پست مدرن و بازگشت به سنت ها، و تلفیق آن با بیان جدید، سرامیک به خاطر ارزان بودن، در دسترس بودن و همزیستی با طبیعت، قابل بازیافت بودن، ارتباط عمیق با ناخودآگاه، تاثیرات روانشناسی مثبت، همگی این خواص باعث استقبال هنرمندان و به ویژه مجسمه سازان از سرامیک شده است.

نوشته شده توسط آبان صالحی. هرگونه کپی برداری غیر قانونی می باشد.

دیمین استیون هرست متولد 1965 در بریستول انگلستان است. وی شهرت خود به عنوان یک هنرمند و ثروت کلان خویش را از فروش جهانی مجموعه های مختلف آثارش به دست آورده که مشهورترین و بحث برانگیزترین این مجموعه ها، مجموعه تاریخ طبیعی است.

مادر هرست او را تحت تعالیم مذهب کاتولیک بزرگ کرد و از همه جهات بسیار بر او سختگیری می کرد، اما درعین حال، علاقه وی به هنر و نقاشی و طراحی را نیز مورد تشویق قرار می داد. هرست در سال 1984 به لندن نقل مکان کرد و در سال 1986 موفق شد تا به کالج گولداسمیت وارد شود و تا سال 1989 در آنجا مشغول به تحصیل در رشته های هنرهای زیبا بود. او همزمان تا تحصیل در دانشگاه، دست به تجربه هایی در زمینه چیدمان، مجسمه سازی، نقاشی و طراحی زد تا روابط پیچیده بین هنر و مرگ و زندگی را کاوش کند وی میگوید: " هنر درمورد زندگیست و نمیتواند در مورد چیز دیگری باشد." (هرست، 2005، 20- 21)

علاقه هرست به کاوش کردن مقوله " غیرقابل قبول" مرگ در سنین نوجوانی آغاز شد. وی از شانزده سالگی هنگامی که در لیدز زندگی می کرد، مرتبا از بخش آناتومی دانشکده پزشکی لیدز بازدید میکرد تا اجساد را به عنوان مدل زنده مورد بررسی قرار دهد و از آنها طراحی کند. این تجارب، ضمن ایجاد شناخت عمیقی در او از بدن و کالبد انسان، باعث شد که وی بتواند درک جدیدی از مفهوم ناگزیر مرگ در زندگی به دست آورد که تاثیر برجسته ای بر همه ی کارهای او به عنوان هنرمند داشته است. "ایده مرگ و فناپذیری، میتواند انسان ها را بترساند یا به آنها قدرت بدهد". (هرست، 2011)

در طی سال دوم تحصیل خود در گولداسمیت، هرست تصدی نمایشگاه انجماد را عهده دار شد. این نمایشگاه گروهی در 3 مرحله برگزار شد و شامل آثاری از دانشجویان و هم دوره های هرست در گولداسمیت بود. گفته میشود که این نمایشگاه نقطه پرتابی نه تنها برای هرست، بلکه برای نسل جدید و جوانتر هنرمندان مجسمه ساز بریتانیایی بود که بعدها به گروه هنرمندان جوان بریتانیایی شناخته شدند. در آخرین مرحله این نمایشگاه، هرست دو سری از نقاشی های خود از نقاط رنگی را به نمایش گذاشت که از قوی ترین و شناخته شده ترین مجموعه آثارش هستند. دی این نقاشی ها را " به دام انداختن شادی رنگ ها " توصیف کرد و گفت که این اثار هرگونه مشکلی که لو با رنگ داشته را برایش حل کرده اند.

هرست در سال 1991 کار بر روی مجموعه تاریخ طبیعی خود را آغاز کرد که مشهورترین مجموعه از آثار اوست. در همان سال اولین اثر از این مجموعه، محال بودن فیزیکی مرگ در ذهن زندگان را در نمایشگاه گروهی هنرمندان جوان بریتانیایی در گالری ساچی به نمایش گذاشت که شامل یک ه 4.3 متری در محفظه شیشه ای پرشده با فرمال دهید است. این اثر که به یکی از نمادین ترین آثار هنر مدرن و فرهنگ عامه بریتانیا در دهه نود میلادی تبدیل شده است، نمونه مشخصی از علاقه هرست به نمایش دادن جزئیات است.

هرست از سال 1987 تا به حال 80 نمایشگاه انفرادی و 250 نمایشگاه گروهی در سراسر جهان داشته است. آثار فراوانی از مجموعه های مختلف کاری او هر ساله در حراج های معتبر با قیمت های زیاد به فروش می روند و هرست جز یکی از مشهورترین و ثروتمند ترین هنرمندان معاصر جهان به شمار می آید.

علاقه دیمین هرست به جزئیات کالبد موجودات زنده تنها در حیوانات و مجموعه تاریخ طبیعی آثار مجسمه سازی خلاصه نمی شود. در آثار متعدد دیگر او نیز- که غالبا مجسمه های عظیم برنزی هستند- میتوان نشان این علاقه و مطالعات را یافت. از مهم ترین این آثار میتوان به سرود اشاره کرد. هرست ایده این مجسمه برنزی 6 متری را که مدل دقیق بدن انسان است، از اسباب بازی پسرش الهام گرفته است و در مورد آن گفته :"بسیار دقیق است، دقیق مثل یک ابزار پزشکی. اما در عین حال شادتر، دوستانه تر، رنگارنگ تر و براق تر."(هرست، 2011، 147).

رنگ استفاده شده بر روی این اثر تجسمی، رنگ اتومبیل است که به آن ظاهری پلاستیک گونه می دهد و آن را به مدل اسباب بازی نزدیک تر می کند. در عین حال این موضوع که رنگ به مرور زمان از برنز جدا خواهد شد و حالت پوسیدگی پیدا خواهد کرد، به نظر هرست این کمکی به خود اثر است. وی می گوید:"رنگ ها محو می شوند و فقط یک جسم عظیم برنزی بر جا می ماند با لکه های رنگی در اینجا و آنجا. از جهتی، این دقیقا اتفاقی است که برای بدن انسان می افتد و من این کار را به همین دلیل دوست دارم." (هرست، 2001، 147)

اثر دیگر هرست، که در نمایش دادن آناتومی و کالبد انسان بسیار دقیق و تاثیر گذار عمل کرده، و نتیجه مطالعات عمیق و بررسی جز به جز اوست. مجسمه برنزی 10 متری با نام مادر باکره است. این مجسمه زنی باردار را در حالت ایستاده نشان می دهد که سمت چپ بدنش کاملا سالم است. اما پوست وی در سمت راست بریده شده و کنار زده شده است. به نحوی که تمام امعا و احشا داخلی او و حتی جنین درون رحمش قابل رویت است. این اثر که از آن چندین نسخه متفاوت از آن وجود دارد، به نوعی نسخه ی مونث سرود است. نحوه ایستادن این فیگور، الهام گرفته شده از مجسمه رقاص چهارده ساله ادگار دگا است. هرست اشاره می کند که اهمیت الهام گرفتن از اثر دگا در آن است ما باید در خاطر داشته باشیم که این دختر فقط چهارده سال دارد. " به گونه ای شیطنت آمیز است، زیرا این دختر کوچک نباید باردار باشد و من میخواهم که این حس به مخاطب منتقل شود." (هرست، 2004، 216- 2)

اثر شاخص و بسیار تاثیر گذار هرست مجسمه ای از پیکره سنت بارتولومیو است. این اثر که رنج ملکوتی سنت بارتولومیو نام دارد، با دو و نیم متر ارتفاع، الهام گرفته شده از تمامی تصاویر چاپی و نقاشی هایی است با موضوع رنج های مسیح و حواریونش است که هرست در زمان تحصیل در مدرسه کاتولیک آنها را دیده بود. این موضوع که این قدیس به جز تمامی ابزارآلات شکنجه در اطرافش، با یک قیچی در دست تصویر شده، این موضوع را به ذهن می آورد که گویی خود سبب این رنج شده است و این موضوع در عین زیبایی و تاثیر گذار بودن، بسیار حزن انگیز نیز هست. (دیمین هرست، 2008)

اما کار هرست با موجودات زنده در اینجا پایان نمی یابد. وی مجموعه آثاری دارد که در آنها سطوح بوم های متعددی را با مگس های مرده پوشانده است. وی درمجموعه دیگری، تعدادی پروانه با رنگ ها و اندازه های مختلف از گونه های مختلف را بر روی بوم هایی با شکل ها و رنگهای مختلف قرار داده است در سری دیگری، هرست ات مختلف وپروانه ها را، با نظم مشخصی درون جعبه های شیشه ای قرار داده است به طوری که حس مجموعه را القا می کنند. اما تکان دهنده ترین این اثار، چیدمان 23 هفته ای هرست در گالری تیت لندن بود که در آن وی دو اتاق با شرایط جوی استوایی را شبیه سازی کرد و تعداد زیادی پروانه از گونه های مختلف استوایی را در آنجا رها کرد. مخاطبان میتوانستن از این موجودات در حال پرواز، غذا خوردن و غیره بازدید کنند در حالی که همه ی شرایط در بهترین حالت برای این پروانه ها شبیه سازی شده بود، تا آخرین هفته نمایشگاه حدود نه هزار پروانه کشته شده بودند.

مجسمه سازی با استفاده از پیکر حیوانات(دیمین هرست)

از اوایل قرن بیستم، مواد و مصالحی که در هنر استفاده می شدند به طرز فوق العاده ای دگرگون شدند از جهتی پدید آمدن مواد صنعتی جدید، و از سویی دیگر تغییر نگرش هنرمندان باعث و بانی این موضوع بوده اند. مواد وسایلی که تا پیش از این به هیچ وجه نمی توانستند به عنوان ابزاری برای خلق اثر هنری مورد استفاده قرار بگیرند، کم کم دچار تغییر هویت شدند. دیگر صرفا وجود رنگ روغن و بوم برای خلق اثر نقاشی یا سنگ و تیشه برای ساخت مجسمه ضروری نبود. از دهه 1910 که پیکاسو وبراک، کلاژ را با نقاشی هایشان ترکیب کردند و اشخاصی مانند مارسل دوشان و من ری برای خلق آنارشان از اشیا حاضر و آماده اطرافشان استفاده کردند؛ تا دهه 1960 که هنرمندان سبک پاپ آرت از جمله اندی وارهول، کلاوس اولدنبرگ و روی لیختن اشتاین از مواد آماده و کالاهای تجاری مانند تلویزیون های کهن، قوطی های سوپ، جعبه های شوینده ها، کتاب های کمیک و وسایل و مبلمان خانه ها در خلق آثارشان استفاده کردند، مواد و مصالح هنر همواره درحال تغییر و تحول بوده است. دیمین هرست اما این روند را به طرز غریبی متحول کرده است. او حیوانات و موجودات زنده را، از دام ها مانند گاو و گوسفند و اسب و خوک گرفته، تا اتی مثل مگس ها و پروانه ها را ماده اولیه خلق آثار (مجسمه سازی) خود قرار داده است. وی در مواردی حتی به انسان ها نیز رحم نمی کند و از اسکلت ها و جمجمه های واقعی برای انتقال ایده خود استفاده می کند. در این میان برخی او را دیوانه ای جانی میدانند. و برخی ذکاوت هنری او را می ستایند. مقصود این مقاله آن است که با بررسی جزئی تر پیش زمینه ها و موضوعاتی که الهام بخش هرست بوده اند و نگاهی دقیق تر به این مجموعه و دیگر آثار او و بازخوردهایی که در طی سالیان از جهات مختلف به آن وارد شده است، پاسخگوی این سوال باشد که آیا این حیوانات مرده زندانی در قفس های شیشه ای واقعا هنر محسوب می شوند و یا صرفا وسیله ای برای تجارت و به دست آوردن شهرت هستند؟